Allah'in varligini ve etkinligini tümden ya da kismen reddeden anlayislari reddeden Kur'ân, kâmil nitelikleriyle yetkin, ayni zamanda tarih içerisinde tezahür eden fiilleriyle etkin bir Allah inanci sunar. Kur'ân'da, birbirinden farkli yüzlerce fiili ve bunlarin tekrarlariyla birlikte binlerce tezâhürüyle sürekli aktif olan bir Allah anlatilmaktadir. Bu baglamda ilâhî fiiller Allah'in kâinat, insan ve toplum düzeyinde etkinliginin göstergeleridir. Kur'ân'da anlatildigi sekliyle Allah kâinâtin mutlak fâilidir. Fakat onun fâilligi kozmik düzeyde sinirli kalmayip, insani ve olusturdugu toplumlari da kapsamaktadir. Var edilmeleriyle baslayan ilâhî fiiller, yasamsal tüm alanlarda varligini ve etkisini hissettirmektedir. Bu yüzden fiillerinin varligi ve tecelli mahiyetleri yeterli düzeyde bilinmeden ne Allah inanci dogru bir sekilde olusturulabilir ne de tüm unsurlariyla kâinâtin metâfizik baglantisi ve degeri anlasilabilir. Geleneksel Islâm düsüncesinde bu dogrultuda sarf edilen çabalar genelde tek tarafli olarak âlemden Allah'a dogru bir seyir halindedir. Oysa bu çabanin ikinci adimi olan Allah'dan âleme yönelik düsünsel geri dönüs yeterli düzeyde yapilamamistir. Bu eserde ilâhî fiiller, Allah'in âlemdeki etkinliginin gösterilmesi ve âlemin bu dogrultuda anlasilmasi gayesiyle ele alinmaktadir.
Anahtar Kelimeler: Allah, alem, ilahi fiiller
360 sayfa
2009